Thế giới hậu tận thế với những cảnh tượng hoang tàn và nhân loại bị đe dọa đã trở thành một chủ đề quen thuộc trong các bộ truyện manga Nhật Bản. Trong đó có Attack on Titan của tác giả Isayama Hajime. Bộ truyện không đơn giản là một hành trình sinh tồn mà còn là những bóc tách nội tâm của con người một cách khéo léo bằng việc đặt ra những câu hỏi về sự sống. Chúng ta đang sống vì điều gì? Liệu có thể phá vỡ vòng lặp của thù hận và đạt được tự do không?
1. Xây dựng thế giới hậu tận thế từ những bức tường
Attack on Titan đã xây dựng một khung cảnh đầy tuyệt vọng ngay từ những chương đầu tiên. Lúc này nhân loại bị dồn tới bức tường thành cao vút để chống lại các Titan – sinh vật ăn thịt người khổng lồ. Bức tường thành trở thành một biểu tượng của gông cùm kìm hãm sự tự do, cuộc chiến đấu sống còn.
Isayama không xây dựng một thế giới rộng lớn như những tác phẩm về chủ đề hậu tận thế khác. Ông xây dựng một thế giới ngột ngạt, khoảng cách giữa sự sống và cái chết thật sự rất mong manh. Không gian ấy tạo ra cảm giác bất lực và tù túng, cho thấy một tình trạng chung của thế loại manga hậu tận thế: Nhân loại không thực sự sống, đó chỉ là đang tồn tại.
Nhưng điều gây bất ngờ của bộ truyện chính là chi tiết, khi bức tường sụp đổ, người đọc không có cảm giác như được “giải thoát” khỏi tâm lý nặng nề mà còn cảm thấy nặng nề hơn. Bên ngoài bức tường ấy không phải tự do, hạnh phúc mà là một thế giới loạn lạc, đầy thù hận và bị bóp méo lịch sử. Sự thật ấy khiến người ta có cảm giác đau đớn và chua xót đến cùng cực, khi đến cùng không phải sự giải thoát mà là sự đau khổ tiếp diễn.
Tìm hiểu thêm: Manga Isekai là gì? List truyện manga Isekai hay nhất
2. Bối cảnh hậu tận thế là cái cớ để bóc trần nhân tính
Attack on Titan xây dựng bối cảnh hậu tận thế hoang tàn không đơn giản là để tạo kịch tính. Đây là môi trường phù hợp để tạo sự cực đoan, đẩy nhân vật chính đến giới hạn và lựa chọn khắc nghiệt. Liệu họ có dám giết người để cứu người hay sẽ chọn hy sinh để cứu người khác hay ích kỷ để sống sót?
Tác giả đã không ngại đưa nhân vật chính Eren Yeager đi qua những hành trình chuyển hóa đạo đức, từ nạn nhân thành thủ phạm, từ kẻ mơ mộng tự do về tên sẵn sàng hủy diệt cả thế giới. Dưới lăng kính của Isayama, tự do không trong sáng và cao thượng, nó là sự mâu thuẫn, đầy máu, nước mắt.
Điều này được thể hiện rõ trong sự đối lập trong quan điểm sống giữa Eren và Armin. Khi Eren muốn tự do đến mức chấp nhận hy sinh hàng triệu người vô tội còn Armin thì ngược lại, tin vào việc có thể giải cứu thế giới mà không cần tốn lấy một mạng người. Hai góc nhìn đều có những lý lẽ riêng của mình bắt buộc người đọc phải lựa chọn đứng về bên nào.
Đọc ngay: List truyện seinen manga hấp dẫn nhất
3. Phong cách kể chuyện độc đáo, gây tranh cãi nhưng vẫn mang tới những giá trị riêng
Attack on Titan có nhiều phân cảnh máu me, tối tăm với những nhân vật “tử nạn” bất ngờ. Thế nhưng, chính điều đó mới khắc họa sống động, rõ nét bối cảnh của các tác phẩm hậu tận thế với sự tàn nhẫn, vô lý và luôn sẵn sàng nuốt chửng bất cứ người nào.
Cách sáng tác của Isayama nổi bật hẳn với những tác giả cùng viết về thể loại này chính là dám bứt phá khỏi khuôn mẫu về các bộ truyện hậu tận thế. Ông đã xây dựng một nhân vật chính tưởng chừng chính nghĩa nhưng cuối cùng lại là phản diện, những người tưởng như là bạn nhưng lại hóa thành kẻ thù.
Isayama không đưa người đọc tới một kết thúc đẹp mà để độc giả bơi trong mớ cảm xúc hỗn loạn, buộc họ phải đối diện với những góc tăm tối nhất trong tâm hồn mình. Đồng thời khiến họ phải chấp nhận một thực tại thế giới không hoàn hảo ở ngoài kia. Bộ truyện cho thấy sự “trưởng thành” trong cách xây dựng cốt truyện về thế giới hậu tận thế với những tầng ý nghĩa thú vị, phản chiếu cuộc sống với đa tầng, đa sắc, đa diện.
4. Những triết lý nhân văn sâu sắc được thấm đẫm trong từng chi tiết
Tài năng của Isayama không chỉ nằm ở cách ông xây dựng một thế giới hậu tận thế chân thực, chi tiết mà còn ở cách ông gửi gắm những triết lý nhân văn sâu sắc vào từng diễn biến, chi tiết truyện. Không cần những lời giảng giải cao siêu hay những nguyên tắc, giáo điều rườm rà, nhưng những câu hỏi triết học hiện sinh luôn vang vọng trong tâm trí người đọc. Đó là câu hỏi về số phận, sự tồn tại và tương lai nhân loại.
Đọc thêm: Tầm ảnh hưởng của tác giả Fujiko F. Fujio trong văn hóa manga Nhật Bản với bộ truyện Doraemon
Đặc biệt là trong một cuộc đối thoại giữa Zeke Yeager, người tin rằng nhân loại nên tuyệt chủng để không phải chịu đau khổ nữa. Một quan điểm cực đoan nhưng lại đặt ra một câu hỏi hiện sinh đầy suy ngẫm. Nếu cuộc đời chỉ toàn khổ đau thì phải chăng, việc được sinh ra đã là một sai lầm?
Thế nhưng, nhân vật đại diện cho lòng nhân đạo và sự hy vọng, Armin, lại cho rằng, con người sinh ra với sứ mệnh cảm nhận và xây dựng thế giới ngày càng tốt đẹp hơn nữa dù mỗi người chỉ có một thời gian ngắn ngủi. Và tình yêu câm lặng của Mikasa đã cho thấy thế giới này đầy những điều nhỏ bé gần gũi, mang vẻ đẹp của cuộc sống như yêu thương một người, bảo vệ gia đình.
Kết luận
Phong cách hậu tận thế của Isayama Hajime không giống với những tác giả khác: Dù có những phân cảnh lạnh lùng, tàn nhẫn, bối cảnh rùng rợn đó nhưng vẫn đầy tính người, đầy sự nhân văn. Lấy bối cảnh thế giới hậu tận thế, Isayama đã chứng minh, con người không hề đánh mất đi nhân tính mà chính là trực tiếp đối diện với nó. Bộ truyện là cuộc đối thoại dài giữa cái thiện và cái ác, giữa tự do và gông cùm,… Và khi khép lại những trang truyện cuối cùng, câu hỏi Chúng ta sống vì điều gì vẫn sẽ đọng lại trong lòng người đọc mãi.
