Hà Nội trở mình trong thu lạnh, cảm xúc lạ lắm, chẳng biết có phải tại trời chuyển mùa không nữa. Vào những khí trời như vậy, người ta thường thèm sự quan tâm, chia sẻ trong sáng như một thời thanh xuân đã qua.
Miên man như vậy để cả buổi ngơ ngẩn trên máy tính, kiếm tới kiếm lui, bật rồi lại next giữa vô vàn tiêu đề trong thanh search “ca nhạc chọn lọc” để rồi bỏ dở cả công việc đang làm mà “lạc” mình trong miền nhạc trữ tình quê hương.
Bài hát về quê – có ai đi cùng tôi không
“Theo em anh thì về, thăm lại miền quê nơi có một triền đê, có hàng tre ru khi chiều về” tiếng hát da diết đấy làm lòng tôi xao động quá, giữa đô thị phồn hoa tập nập, trong căn phòng cao tầng se se tiếng điều hòa chạy, chói chang ánh đèn neon này, thèm quá cái cảm giác thời tuổi thơ được giải mặt với cơn gió chiều trên bờ đê, ngửa mặt lên vẫn thấy vầng trăng non “theo tôi đi chân trần” thuở ấy.
Liên khúc nhạc quê hương như thế đưa tôi đi xa mãi, đuổi theo miền ký ức bất tận từ cái thời “quê hương là đường đi học, con về rợp bướm vàng bay” hay “tuổi thơ con thả trên đồng” trong cánh diều biếc bay bổng đến những mộng mơ thuở mới lớn với những đêm “hoa cau rụng trắng sân nhà em mà hương cau ngan ngát quanh vườn trầu”.
Lời ca cứ mộc mạc chất chứa trong giai điệu mượt mà, ngọt ngào mà dung dị, nhập hồn ta như một phần sâu thẳm của mỗi người. Để rồi từ đó, bất chấp những trăm màu muôn sắc của thời đại âm nhạc số, sự đổi mới vô biên của những phong cách thể hiện, những bản phối, hay remix của “công nghệ” âm nhạc ta vẫn nhớ, vẫn thương, vẫn đi tìm những bài hát trữ tình hay nhất cho riêng mình.
(Quê hương là con diều biếc – tuổi thơ con thả trên đồng)
Chẳng bao giờ cũ Bài hát quê hương
“Quê hương là gì hả mẹ
Mà sao cô dạy phải yêu”
(Quê hương là con đò nhỏ – êm đềm khua nước bên sông)
Quê hương sao có thể không yêu được chứ, và yêu nhiều lắm những gì gợi nhớ, gợi thương về miền quê trong ký ức mỗi người – liên khúc nhạc trữ tình quê hương cứ nối dài bất tận tình yêu sâu lắng, thủy chung ấy. Không hàn lâm như nhạc thính phòng, không quá nhiều “biến tấu”, “phá cách” như những phong cách âm nhạc khác nơi mà ở đó tác giả tha hồ để lại dấu ấn cá nhân riêng của mình, nhạc trữ tình quê hương có lẽ là dòng nhạc mà cái “tôi” của tác giả đồng điệu nhất với nỗi lòng của đông đảo người nghe. Chẳng thế mà, thế giới âm nhạc trong và ngoài nước mỗi thời, mỗi mùa dù dòng nhạc nào soán ngôi đầu bảng thì ca nhạc đồng quê vẫn có một chỗ đứng vững vàng trong thị hiếu nghe nhạc đương đại.
Có lẽ điều làm cho nhạc trữ tình quê hương mãi cuốn hút, rung động những con tim nghe nhạc chính là chất trữ tình trong nó – cái “tình” lấy cảm hứng từ quê hương, từ những gì thuộc về quê hương, gợi người ta nhớ về quê hương đất nước.
Những hình ảnh mộc mạc, gần gũi và quen thuộc như con đò, cây đa, bến nước, bờ đê, một chiếc cầu dừa, một khúc sông quê hay một dáng áo bà ba trên sóng nước …lời ca giản dị cùng với giai điệu khi nhẹ nhàng đằm thắm, khi da diết cồn cào, lúc thăm thẳm nhớ nhung…như con sóng không mệt mỏi, vỗ mãi và vuốt ve những tâm tình yêu quê, nhớ quê và mãi hướng về quê. Và vì thế, có lẽ những bản nhạc trữ tình hay nhất Việt Nam là những bài hát về quê hương.
Hiện này, mỗi người đều có những xúc cảm âm nhạc khác nhau, yêu thích những phong cách âm nhạc không giống nhau. Trên các diễn đàn âm nhạc đó đây vẫn diễn ra những cuộc tranh luận giữa fan của các dòng nhạc khác nhau, người nghe của dòng nhạc nào cũng khăng khăng khẳng định “gu” nhạc mình yêu thích là phiêu nhất, là tinh mỹ nhất.
Nhưng lạ chưa, tôi chẳng bao giờ thấy những tranh luận như vậy đối với mảng ca nhạc quê hương cả. Dường như người nghe của bất kể dòng nhạc nào, dù là nhạc Rock, R&B, Pop, … thì đều có thể “lắng đọng cùng nhau” một khúc nhạc trữ tình quê hương bất hữu. Và vì lẽ đó, không có gì lạ khi nhạc trữ tình quê hương hay, nhạc quê hương chọn lọc vẫn luôn là cụm từ được tìm kiếm và yêu thích nhiều nhất trong “list search” của mảng âm nhạc.
Còn tôi, cả một buổi trong phòng làm việc, đeo headphone và thả hồn theo những giai điệu du dương, ngọt ngào của dòng nhạc mình yêu thích chung thủy này, phiêu theo những thanh âm như lời tâm tình của người yêu dấu, chợt thấy lòng mình nhẹ nhàng biết bao, những lo lắng, áp lực bộn bề của công việc, của những bon chen gạo tiền trong cuộc sống hiện đại dường như cũng phai nhạt đi nhiều.
Sao có thể không “mềm” lòng đi được chứ, khi nghe những lời dưng dưng, da diết đến thế: “Một chiều bưng bát cơm quê – dưng dưng ta khóc … giọng quê dãi dề” giai điệu như chính tiếng lòng thổn thức của những người “bao nhiêu năm phiêu bạt nơi phồn hoa cát bụi”. Để rồi sau những cuộc chạy đua kiếm tìm hạnh phúc, những hành trình tìm kiếm miền đất hứa bất tận, sau những hào hoa huy hoàng của danh vọng đã có biết bao người lại tha thiết được một lần tắm lại trên khúc sông quê, bên giếng quê mát rượi, được một lần bước lại qua chiếc cầu dừa, được một lần nữa “đội bóng trăng lên đầu” … và rồi nhận ra có biết bao nơi để ta đi nhưng chỉ có một nơi để về và “thiếu quê hương ta về đâu”
Bao người đã lớn khôn
Bao người còn thơ dại
…
Bao người đã đi xa
Bao người còn ở lại
Tiếng ca cứ vang vọng mãi, đau đáu trong tôi – những bài hát quê hương, như chính tiếng lòng sâu thẳm, tha thiết của mỗi người, như “dòng sông êm trôi” bao giờ ngừng nghỉ, chẳng thể nào cũ kỹ, sẽ mãi tinh khôi, đẹp đẽ trong dòng chảy của thời gian, trong thư viện âm nhạc vĩ đại của nhân loại. Tôi ngân nga theo tiếng ca đang văng vẳng bên tai “người về neo đậu bến mô? Còn tôi, bến quê neo đậu”. Vâng, yêu làm sao, đắm say làm sao những khúc nhạc trữ tình quê hương như thế.
